Leisteen (in het Frans “ardoise”) is een metamorf gesteente. Het ontstaat uit klei die onder druk in de loop van miljoenen jaren omgevormd wordt tot leisteen. Het gesteente kent een sterke splijting en verbrokkelt in dunne plaatvormige brokken. De kleur is verschillend van grijs tot blauwachtig.
Geschiedenis van leisteen
Archeologische vondsten uit de omgeving van Vielsalm toonden aan dat Leisteen reeds in de tijd van de Romeinen werd gebruikt als dakbedekking. Ook later in de middeleeuwen was leisteen een veelgebruikt bouwmateriaal in de Ardennen. Het gesteente werd aanvankelijk ontgonnen via dagbouw ontginningen. De oudste ondergrondse leisteengroeves die in België zijn gevonden dateren uit de 17e eeuw.
Toepassingen van leisteen
Leisteen wordt voornamelijk gebruikt als bouwmateriaal voor dakbedekking. Daarnaast kende het ook een populair gebruik als schrijfplankje. De uitdrukking “met een schone lei beginnen” is dan ook afkomstig door het feit een schrijflei zeer gemakkelijk schoon te vegen valt. Andere gebruiken voor leisteen zijn vb naambordjes bij huizen of soms zelfs als vloerbedekking, al is dat laatste minder gebruikelijk en geeft men vaker de voorkeur voor andere steensoorten.
Leisteengroeven in België
In de Ardennen wordt er reeds honderden jaren leisteen ontgonnen, aanvankelijk via dagbouw ontginningen maar vanaf de 18e eeuw steeds vaker ondergronds. De oudste ondergrondse ontginningen dateren uit de 17e eeuw. De ontginning gebeurt in grote kamers die dmv galerijen met elkaar verbonden zijn. Met volgde de leisteen-ader schuin de diepte in, waardoor de groeves vaak dmv schachten werden ontgonnen of door schuine galerijen naar de bruikbare leisteen laag. Hierdoor liggen vele groeven onder het grondwaterniveau en zijn vele ontginningen deels of volledig overstroomd.
Ardoisières de Warmifontaine
Leisteengroeven die nog steeds ontgonnen worden
Ardoisière d’Alle – Alle Sur Semois
Toerisme
Volg de leisteenroute en verken de Franse, Belgische en Luxemburgse Ardennen via het gesteente. Meer info zie: https://www.visitardenne.com/nl/toeristische-routes/leisteenroute-ardennen
Wil je een leisteengroeve bezoeken? Dat kan op de volgende plaatsen
- A Coeur de l’ardoise – Bertrix
- Ardois’Alle – Alle Sur Semois
- Schiefersstollen – Recht